Dalağın Görevi
Dalağın görevi, vücut içerisinde yer alan önemli organlardan biri olarak çeşitli hayati işlevleri bulunmaktadır. Gevrek bir yapıya sahip olan dalak, karın bölgesine gelen herhangi bir darbe veya delici yaralanmalar karşısında yırtılabilir. Bu durumda cerrahi müdahale ile dalağın tamamının çıkarılması ve vücudun yaşamına devam etmesi sağlanır. Vücutta dalağın dört büyük görevi bulunmaktadır.
Dalağın Görevleri
- Kan hücrelerinin yapımı içinde önemli bir rol oynar. Ayrıca fagositoz işlemi ile kanda bulunan alyuvarları depolar ve bağışıklık yanıtına katkıda bulunur.
- Kan hücresi yapımı, anne karnındaki bebeğin 4 aylık olduğu dönemde dalağın kırmızı pulpasında trombosit, granülosit ve alyuvarların yapımı; beyaz pulpada ise lenfositlerin yapımı süreci başlar. Doğumdan sonra dalak, lenfosit yapımına devam eder. Granülositler, alyuvarlar ve trombositler doğum sonrası kemik iliğinde üretilmeye devam eder.
- Kemik iliğinde problem veya kan hücreleri üretimi yetersiz kaldığında, dalak devreye girerek kan hücrelerinin yapımına yardımcı olur. Bu süreçte kan yapımı, kemik iliği dışında dalak tarafından gerçekleştirilir.
- Dalak, lenfositler dışında bol miktarda makrofaj hücresi içerir. Dalağa gelen kanda bulunan bozulmuş, yıpranmış, yaşlanmış alyuvarları ve bozuk kan hücrelerini yutarak sindirir.
- Makrofaj hücrelerinin yutma işlevi ile alyuvarların içindeki hemoglobin bilirubine çevrilir. Bilirubin daha sonra dalağın toplardamar sistemi aracılığıyla karaciğere gönderilir.
- Kandaki bilirubin düzeyi belli bir seviyenin üzerine çıkarsa, sarılık durumu gelişir.
- Dalak, belli bir miktarda alyuvarı depo eder. Vücuttaki trombositlerin büyük bölümü dalakta depolanır.
- Kişide bazı hastalıklar sonucu büyüyen dalağın depo kapasitesi arttıkça, dolaşması gereken alyuvarlar ve trombositlerin miktarında azalma gözlenir.
- Vücuda giren mikroplar, bakteriler, enfeksiyonlar veya diğer zararlı maddelerle mücadele etmek için dalak, savunma mekanizmasını harekete geçirir. Bu durumda lenfosit yapımı hızlanır ve makrofajların üretimi artar.
- Dalaktaki beyaz pulpaların sayısı artar. Bu süreçte dalak büyüyebilir, bu duruma splenomegali adı verilir. Mikrobik hastalıklar nedeniyle dalak büyüyebilir.
Ek Bilgiler
Dalağın görevleri burada belirtilenlerle sınırlı değildir. Ayrıca, bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olarak enfeksiyonlarla mücadelede kritik bir rol oynar. Dalak, lenfatik sistemin bir parçasıdır ve lenf sıvısının süzülmesinde yardımcı olur. Bu organın çıkarılması, splenektomi adı verilen cerrahi bir işlemle gerçekleştirilir. Splenektomi sonrası, vücut enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelebilir, bu nedenle bu tür hastaların aşılanması ve enfeksiyonlara karşı koruyucu önlemler alması önemlidir.
|
