Sitoplazmanın Görevleri
Sitoplazmanın görevleri, hücre zarı ve çekirdek arasındadır. Sitoplazma görevleri ve faaliyetleri bozulduğu zaman hücre ölür.
Sitoplazmanın tanımını yapacak olursak; hücrede çekirdek ve hücre zarı arasında yumurta akı kıvamındaki renksiz bir sıvı ile dolu akışkandır. Sitoplazmada %90 oranında su bulunur. Geriye kalan %10'lık kısımda ise yağ, protein, madensel tuzlar, karbonhidrat, vitamin, salgı, glikoz, enzim ve organeller bulunur.
Hücreye ait bütün hayati faaliyetler burada gerçekleşir.
Sitoplazmanın Özellikleri Nelerdir?- Yarı saydam özelliktedir.
- Suda çözünme özelliği yoktur.
- Canlı bir yapıya sahiptir.
- Renksizdir.
- Hücre zarından geçememektedir.
Sitoplazmanın Görevleri
Sitoplazma görev olarak hücredeki solunum, dolaşım, beslenme, üreme, sindirim, boşaltım gibi hayati faaliyetlerin gerçekleşmesini üstlenir ve bu faaliyetlerin hepsi burada gerçekleşir. Sitoplazmadaki bu yaşamsal faaliyetleri gerçekleştiren yapılara organel ismi verilir. Bir diğer adı organcıktır. Bu organcıkların hepsinin farklı farklı görevleri vardır.
Sitoplazmadaki organeller; ribozom, lizozom, mitokondri, endoplazmik retikulum, golgi aygıtı, plastitler, sentrozom, koful.
Ribozom- Ana görevi protein ve enzim sentezlemektir.
- Protein sentezi esnasında polizomları oluştururlar.
- Ribozom bütün hücrelerdeki en küçük organeldir.
- Çekirdekçikte üretilir.
- İki birimden oluşur ve zarsızdır. Alt birim RNA, üst birim proteindir.
- Kloroplast sıvısında, sitoplazmada, mitokondride, çekirdek zarı üzerinde ve granüllü ER'de bulunur.
- Ribozomlar her canlıda farklı yapıya sahiptir.
- Ribozom bir hücrenin canlılığını sürdürebilmesi için kesinlikle gerekli bir yapıdır.
- Ribozom enzim salgılayan bez hücrelerinde daha fazladır.
Lizozom- Lizozom büyük moleküllü besinleri parçalamada görevlidir.
- Lizozomun parçalanması durumunda kendi kendisini sindirmesine otoliz denir.
- Lizozomun meydana gelmesinde ER, golgi ve ribozom etkilidir.
- En fazla fagositoz ve pinositoz yapan hücrelerde bulunur.
Mitokondri- Mitokondri, oksijenli solunum yapma özelliği sayesinde enerji üretilen ve depolanan yerdir.
- İç ve dış zar olarak çift zarlıdır. İç zarı kıvrımlı yapıya sahiptir.
- Enerji ihtiyacı diğerlerine göre daha fazla olan hücrelerde daha fazla bulunur; karaciğer, sinir, kas.
- Memelilerin alyuvarlarında ve prokaryotlarda bulunmazlar.
Endoplazmik retikulum- Hücre zarı ve çekirdek zarı arasında uzanan zarlı kanallar sistemine denir.
- Çekirdekli hücrelerin hepsinde bulunur. Memelilerin alyuvarları buna dahil değildir.
- Hücreleri bölümlere ayırır.
- Maddeleri hücre içine ve hücre dışına taşır.
- Kalsiyum ve protein gibi maddeleri depolar.
Golgi aygıtı- Salgı maddelerinden sorumludur. Yapılma, paketlenme ve salgılanması golgi aygıtının sorumluluğundadır.
- Hücre zarı yapımında yer alır.
- Çekirdeğe yakındır.
- Lizozomu oluşturmada görevlidir.
- Selüloz içeren madde salgılar.
- Memelilerin alyuvarları haricindeki bütün çekirdek içeren hücrelerde bulunur.
Plastitler- Bir renk maddesidir.
- Sadece bitki hücrelerinde bulunmaktadır
Sentrozom- Dik duran dokuz çift tüpten meydana gelir.
- Kirpik, sil, kamçı gibi hücre topluluklarını oluştururlar.
- Sentroil denilen birimlerden meydana gelir.
Koful - Endoplazmik retikulum, lizozom, golgi aygıtı ve hücre zarından oluşur.
- Hücre içinde pH ve osmatik basıncı ayarlamada görevlidir.
- Hücreye direnç ve diklik deseği verir.
- Kofulun büyüklüğü ve miktarı fazla olursa metabolizmada yavaşlık olur.
Sitoplazmanın görevleri yukarıdaki bu organellere yataklık etmek, biyokimyasal reaksiyonlar için zemin hazırlamak ve rotasyon, sirkülasyon gibi yöntemlerle organellere hareket ortamı sağlamak olarak özetlenebilir.
21.01.2024 16:05:07
Sitoplazmanın Görevleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
