Mahkemeler ve Görevleri
Mahkemeler ve Görevleri; konusunu, Türk adalet sisteminde birkaç başlık altında sıralayabiliriz. Genel olarak mahkemeler; üst derece mahkemeleri ve ilk derece mahkemeleri olarak iki bölümde ele alınmaktadır. İlk derece mahkemelerini altı başlık altında tanımlayacak olursak bu başlıklar;
İlk Derece Mahkemeler ve Görevleri; Hukuk mahkemeleri, ceza mahkemeleri, idare mahkemeleri, vergi mahkemeleri, disiplin mahkemeleri, askeri mahkemeler olarak adlandırılmaktadır.
- Hukuk Mahkemeleri Görevleri; Türk adli sisteminde hukuk mahkemeleri; Sulh hukuk mahkemeleri ve Asliye hukuk mahkemeleri olarak iki bölümde incelenmektedir. Bu mahkemelerde Cumhuriyet Başsavcısı bulunmakla birlikte, asliye hukuk mahkemeleri; başka mahkemelerin görev alanına girmeyen tüm davalara bakmaktadır.
- Ceza Mahkemeleri Görevleri; Sulh ceza, asliye ceza ve ağır ceza olarak üç bölüme ayrılmaktadır. Tüm ceza konularını ve gerekli işlemlerin yapılma aşamalarının yönlendirilmesini kapsamaktadır.
- İdare Mahkemeleri Görevleri; bu mahkemelerde bir başkan ve iki üye bulunmaktadır. İdari yargı kolunun genel görevli olan ilk derece mahkemesidir. Bir idari dava, başka bir mahkemenin görev alanına girmiyor ise veya danıştayın da görev alanında bulunmuyor ise idare mahkemelerinde görülmektedir.
- Vergi Mahkemeleri Görevleri; Vergi uyuşmazlıkları, genel bütçe, il özel idareleri, belediye ve köylerin vergileri, bazı mali yükümlülük konuları, zam ve cezalar, amme alacakları gibi konuları içeren mahkemelerdir.
- Disiplin Mahkemeleri Görevleri; Disiplin mahkemelerinde bir başkan, ikisi üye olmak üzere üç subay bulunmaktadır. Askeri kişileri disiplin konuları ve yargılanmaları gibi konuları kapsamaktadır.
- Askeri Mahkemeler; Askeri mahkemelerin görev alanları anayasada düzenlenmiş bulunmakla beraber, askeri kişilerin işledikleri askeri suçları kapsamaktadır. Askeri mahkemeler, üç askeri hakimden oluşmaktadır. İddia makamı ise; askeri savcıdır. Üst derece mahkemesi; askeri yargıtaydır. Son inceleme mercii olarak görev yapmaktadır.
Üst Derece Mahkemeler ve Görevleri; Beş başlık altında inceleyebiliriz. Bu mahkemeler; Anayasa, Yargıtay, Danıştay, Askeri yüksek idare mahkemesi, Uyumazlık isimleri altında toplanmaktadır. - Anayasa Mahkemesi; Yasama organlarının denetlenmesi ve anayasaya uygunluğu konuları, bireysel başvurular ve benzer konuları denetlemektedir.
- Yargıtay; Adliye mahkemelerince verilmiş ve kanunun diğer bir adli merciye bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii olan bağımsız bir yüksek mahkemedir.
- Danıştay; Kamu kurumları düzenlemeleri, davaları, vergi ve disiplin kurulu davaları; idari yargı ve dolayısı ile idare ve vergi mahkemeleri, bölge mahkemeleri ve danıştaydan oluşmaktadır. Memurlarla ilgili konular, yönetmelikler, devlet kurumları sınavları, idare tazminatları gibi konuları kapsamaktadır. Danıştayda, idare ve vergi mahkemelerinin kurul halinde verdiği kararların, karşı başvuruları incelenmektedir. Temyiz mahkemelerini içermektedir. Kanun tasarıları, tüzük tasarıları, imtiyaz konuları da danıştayın görevleri arasında bulunmaktadır.
- Askeri Yüksek İdare Mahkemesi; bu mahkemenin görev tanımında Türk silahlı Kuvvetleri ile ilgili konular bulunmaktadır.
- Uyuşmazlık; Adli, idari ve askeri merciilerde bulunan görev ile ilgili kararsızlık ve uyuşmazlıklar konusunda uyuşmazlık mahkemeleri ortaya çıkmaktadır. Uyuşmazlığın çözümü için, görevli mahkeme tespit edilmektedir.
21.01.2024 13:49:23
Mahkemeler ve Görevleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|