{
    "title": "Ek Fiilin Görevleri",
    "image": "https://www.gorev.gen.tr/images/Ek-Fiilin-Gorevleri-49812.jpg",
    "date": "23.01.2024 03:07:29",
    "author": "Burcu Soyupak",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Ek Fiilin Görevleri;</b> Ek fiil; yalnız başına bir anlamı olmayan fakat eklendiği kelimeye farklı anlamlar yükleyen, görevleri olan -imek fiilidir. Burada fiil kökü -i ve yanına eklenen -mek eki 'i'nin fii olduğunu anlatmak için anlatmak için gerekli olan mastar ekidir. Ek fiil de aynı fiiller gibi çekimlenebilir ama fiilerin aldığı gibi bütün haber ve dilek kiplerini almaz. Ek fiilin 4 tane kip ile çekimi vardır. Bu kip çekimleri;<div><ul><li>Ek fiil; -i Kip; -di ve toplamda -idi olur. Görülen geçmiş zaman kipi.</li><li>Ek fiil; -i Kip; -miş ve toplamda -imiş olur. Öğrenilen geçmiş zaman kipi.</li><li>Ek fiil; -i Kip; -se ve toplamda -ise olur. İstenen kipi</li><li>Ek fiil; -i Kip; -dir olur ve toplamda -idir olur. Geniş zaman</li></ul></div><div>Ek fiilin '-idi, imiş, ise' ekleri kendinden önce gelen sözcük ile ayrı yazılabileceği gibi sözcük ile bitişik de yazılabilir. Bitişik yazıldığı zaman 'i' ek fiili düşer ve yalnızca kip eki sözcük ile bitişik yazılır.</div><div><br></div><div><b>Ek Fiilin Görevleri</b></div><div><br></div><div>Ek fiilin iki ana görevi vardır. Bunlar;</div><div><ul><li>İsimlere ve isim soylu sözcüklere gelerek onları cümlede yüklem yapmaktır.</li><li>Basit zamanlı olan fiillere gelerek onları birleşik zamanlı fiil haline getirmektir.</li></ul></div><div><b>İsimlere ve İsim Soylu Sözcüklere Gelerek Onları Cümlede Yüklem Yapması</b></div><div><br></div><div>Genel olarak fiiller yüklem olarak cümlede aransa da isim ve isim soylu sözcüklerde yüklem olur. Bunu sağlayan ise ek fiildir. İsim ve isim soylu sözcükler bunu farklı şekillerde uygular.</div><div><br></div><div><b>1- Ek fiilin görülen geçmiş zamanı (-idi)</b></div><div><ul><li>İsim ya da isim soylu sözcüğe -i eki ek fiil olarak, kip eki olarak -di ve şahıs eki olarak -m, -n, -k, -niz, -ler geldiği zaman örnek bazı cümleler;</li><li>Evin işini bitiremediğim için huzursuzdum. (Huzursuz idim)</li><li>Mahmut ve ben çok iyi bir ikiliydik. (İkili idik)</li><li>Benim kardeşim öğrenci iken bile çok tembeldi. (Tembel idi)</li><li>Hayallerindeki ülke bu değildi. (Değil idi)</li><li><b>2- Ek fiilin öğrenilen geçmiş zamanı (-imiş)</b></li><li>İsim ya da isim soylu sözcüğe -i eki ek fiil olarak, kip eki olarak -miş ve şahıs eki olarak -m, -sin, -siniz, -iz, geldiği zaman örenk bazı cümleler;</li><li>Bu dönem talihli kişi senmişsin. (Sen imişsin)</li><li>Bu akşam yemekte köfte, patates kızartması varmış. (Var imiş)</li><li>Seni çok aradım fakat müsait değilmişsin. (Değil imişsin)</li><li>Ayşe sanıldığı kadar terbiyeli değilmiş. (Değil imiş)</li></ul></div><div><b>3- Ek fiilin şartı (-se)</b></div><div><ul><li>İsim ya da isim soylu sözcüğe -i eki ek fiil olarak, kip eki olarak -se ve şahıs eki olarak -m, -n, -k, -niz, -ler geldiği zaman örnek bazı cümleler;</li><li>Eğer işten yorgun geldiysem hemen uyurum. (Geldi isem)</li><li>Bacak kasların iyi çalışmıyorsa doktora git. (Çalışmıyor ise)</li><li>Sınavda soruları çok kolaysa neden düşük puan aldın? (Kolay ise)</li><li>Bu kızı çalışkan değilse eleyin. (Değil ise)</li></ul></div><div><b>Basit Zamanlı Olan Fiillere Gelerek Onları Birleşik Zamanlı Fiil Haline Getirmesi</b></div><div><br></div><div>Fiilin kök veya gövdesi + kip eki + şahıs eki = Basit zamanlı fiil.</div><div><br></div><div>Fiilin kök veya gövdesi + kip eki + ek fiil eki (İdi, imiş, ise) + şahıs eki = Birleşik zamanlı fiil.</div><div><br></div><div>Örnek;</div><div><ul><li>Uyu + muş + um; Uyu + muş + idi + m</li><li>Bil + iyor + sun; Bil + iyior + imiş + isin</li><li>Git + meli + yiz; Git + meli + ise + k</li></ul></div>"
        }
    ]
}